Wegens het pesticidenverbod voor openbare besturen mag de stad geen preventieve chemische rattenbestrijding meer uitvoeren. Er moeten duidelijke sporen van ratten zijn of de ratten moeten zelf worden waargenomen.
- Volgens de wetgeving zijn gebruikers, eigenaars of huurders verantwoordelijk voor rattenbestrijding op eigen terrein.
- De stad staat in voor de bestrijding van de bruine (en de zwarte) rat op openbaar domein, langs de (meeste) baangrachten en langs onbevaarbare waterlopen van derde categorie.
- De provincie Vlaams-Brabant bestrijdt ratten langs waterlopen van de tweede categorie (middelgrote waterlopen).
- De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) Afdeling Operationeel Waterbeheer bestrijdt de muskusratten en de bruine rat langs de waterlopen van eerste categorie (grootste waterlopen) en de muskusrat langs alle waterlopen.
Overheidsinstanties, inclusief lokale besturen, zijn dus niet verantwoordelijk voor bestrijding op privéterrein. Afhankelijk van de aard van de gracht of waterloop valt deze onder bevoegdheid van de gemeente of van een andere water- of wegbeheerder.
Ratten waargenomen op openbaar domein?
Doe een melding via het online meldingformulier
Wat te doen
Ratten komen zo goed als overal voor. De dieren hebben een functie binnen ons ecosysteem en brengen minder ziekten met zich mee dan wel eens gezegd wordt. Bestrijding is dus enkel nodig bij overlast (significante schade). Bovendien is het beter om te voorkomen dan te genezen, door preventieve maatregelen te nemen. Preventieve maatregelen kunnen de populatie met 62% doen afnemen.
Preventie
Overlast van ratten voorkomen? Zorg er dan voor dat ze niet gemakkelijk voedsel, water of een onderkomen vinden.
Voedsel
- Maak voedsel zo onbereikbaar mogelijk voor ratten (eten voor kippen, open compostbakken, voedseloverschotten …). Gebruik afgesloten tonnen en dozen uit harde en duurzame materialen.
- Vermijd langdurige voedselopslag. Gebruik altijd eerst de oudste voorraad.
Dierenvoeding
- Voeder huisdieren 's morgens niet te veel, zodat het eten 's avonds op is.
- Gebruik eventueel een schoteltje dat je 's avonds weg kan nemen.
- Geef dieren zoals katten en honden binnen eten.
Huishoudelijk afval
- Zorg voor zo weinig mogelijk afval en rommel in en rond je woning, zodat ratten zich niet gaan nestelen.
- Verzamel afval in goed gesloten vuilnisbakken of containers. Zet geen afval tegen de deur of vlak tegen de woning.
Compost
- Gebruik liever een compostvat dan een composthoop.
- Plaats het vat op een verharde ondergrond.
- Bescherm het compostvat of de hoop eventueel door er kippengaas omheen te spannen. Gebruik gaas met een maaswijdte van maximaal 0,5 cm. Graaf het voor de zekerheid in tot op een diepte van 75 cm.
- Keer de hoop regelmatig om of prik er geregeld in met een riek. Houd de hoop vochtig. Zo voorkom je dat ratten er nesten in bouwen.
Beperk nestgelegenheid
- Sluit het kippenhok goed af. Laat geen ruimte onder het hok.
- Sluit toegangen tot gebouwen en riolering goed af. Dicht kieren en openingen.
- Plaats roosters voor ventilatieopeningen, staalwol of gaas.
- Voorzie regenpijpen en leidingen eventueel van knaagdierwerende schijven.
- Controleer de afwerking van vloeren, wanden, plafonds en elektriciteitskabels.
Watertoegang
- Vermijd lekkende kranen en leidingen.
- Zorg dat er geen waterplasjes of waterputjes achterblijven of beschikbaar zijn.
Tuin
- Vermijd aanplantingen die tot tegen de woning komen.
- Een biodiverse tuin met veel natuurlijke schuilplaatsen én weinig voedsel heeft door het natuurlijk evenwicht niet direct een aantrekkingskracht voor ratten en huismuizen.
Als preventie niet werkt
- Heb je overlast van ratten op privaat domein? Neem dan zelf contact op met een gespecialiseerde firma.
- Werk samen met de buren. Vaak gaat het om een collectief probleem. Moedig hen ook aan eerst in te zetten op preventie.
- Gebruik methoden die selectief zijn en een snelle dood veroorzaken, zoals klemmen of elektrocutievallen. Het doel is niet zoveel mogelijk dieren te doden, maar om zoveel mogelijk schade te voorkomen.
- Lijmvallen zijn allesbehalve diervriendelijk en niet efficiënt. Je dient de vallen ook regelmatig te controleren en de dieren zelf nog te doden.
- Levendvangkooien zijn ook verkrijgbaar op de markt, maar ook hier moet je de vallen frequent controleren en de dieren zelf nog doden door een correcte slag op de nek.
- Rattenvergif is een – hoewel af te raden – frequent gebruikte bestrijdingsmiddel en te verkrijgen in de handel (o.a. in tuincentra). Dit zijn antibloedstollingsmiddelen, waarbij in- en uitwendige bloedingen ontstaan 4-6 dagen na inname, met de dood tot gevolg.
- Rodentincidenten (= het vergif) betekenen een gruwelijke dood en zijn ook giftig voor andere dieren (zoals katten en honden) of mensen (niet-selectief). Zorg er dus voor dat zij hier zeker geen toegang toe hebben, door – indien je toch voor vergif kiest – een gifbuis of “rattenbak” te maken. Plaats ze op duidelijke rattensporen. Zoals eerder gezegd, is het belangrijk eerst in te zetten op preventie. Als de ratten elders eten vinden, is de kans klein dat ze het vergif zullen opeten.
- Vallen en klemmen: ratten zijn sluw, waardoor vallen en klemmen niet altijd effectief zijn.
- Koop een klem van goede kwaliteit (bij voorkeur met twee veren en een zo groot mogelijke openingshoek).
- Controleer de vallen dagelijks.
- Let op dat de vallen afgeschermd zijn voor andere huisdieren.
- Koop het juiste formaat: voor ratten heb je een grotere klem nodig dan voor muizen.
- Plaats meerdere klemmen. Zo heb je meer kans om de dieren te vangen.
- Gebruik aantrekkelijk lokaas: choco(lade), pindakaas, kaas of een stukje brood. Voor ratten kan een stukje gekookt vlees ook.
- Plaats de klem dwars tegen de muur, met het lokaas aan de kant van de muur. Plaats ze bij voorkeur onder een kast of in een rustig hoekje als je ze binnen gebruikt. Verplaats de klemmen als je geen succes hebt.
Meer informatie
- De brochure van de provincie (656.57 KB) "pdf" is gratis te downloaden, te bestellen via de provincie website of op te halen aan het stadhuis.
- Brochure Vlaanderen 'Diervriendelijk beheer van ratten en muizen in en rond de woning'
- Beslisboom voor advies op maat.
- Meldpunt ratten Vlaams-Brabant
- Met vragen kan je ook steeds terecht bij het woonloket, de milieudienst of de provincie (016/267790).